پهنه بندی حفاظتی آبخوان کارستی تنگه کناره یاسوج با روش COP

منابع آب کارستی از مهمترین منابع تأمین کننده آب مورد نیاز مردم جهان است که 25-20 درصد از جمعیت جهان به آنها وابسته­اند؛ این منابع تحت فشار فزاینده­ای قرار دارند و به دلیل ماهیت تغذیه نقطه­ای به مدیریت ویژه­ای نیاز دارند. در این پژوهش، با تهیه نقشه آسیب­پذیری آبخوان کارستی تنگة کنارة یاسوج با استفاده از روش COP، ضمن تبیین زون­های­ حفاظتی، محدودیت­های پیشنهادی نیز ارائه گردید. در ابتدا اطلاعات و نقشه­های زمین­شناسی و توپوگرافی مربوط به منطقه مورد نظر جمع­آوری و برای انتقال به محیط GIS رقومی شدند. برای تهیه داده­ها، نقشه­ها و اطلاعات مورد نیاز در رابطه با وضعیت کارست­شدگی، خاک و پوشش گیاهی چند نوبت بازدید و پیمایش میدانی به عمل آمد. سپس، تمامی عملیات و محاسبات ریاضی برای تهیه نقشه عوامل و زیرعامل­های مد‌نظر در روش COP شامل عامل لایه­های پوششی (O)، عامل تمرکز جریان (C) و عامل بارش (P) در محیط GIS انجام گردید. نتایج نشان داد که مقدار آسیب­پذیری آبخوان کارستی منطقه بین 6/0 تا 2/4 می­باشد که نشان­دهنده دامنه آسیب­پذیری خیلی کم تا زیاد است به طوری که سطح طبقه با آسیب­پذیری زیاد، 6/1 درصد از سطح محدوده مورد مطالعه است که بر روی سازند دورة کواترنر و مساحت محدوده با طبقه آسیب­پذیری متوسط 1/77 درصد است که عمدتا بر روی سازند آسماری، قرار گرفته است؛ همچنین بیشترین مساحت طبقه با آسیب­پذیری کم با سطح 2/21 درصدی، بر روی سازندهای پابده، گورپی و رازک واقع شده است. در نهایت، سه محدوده حفاظتی I ،IIوIII به ترتیب برای نواحی با درجه آسیب­پذیری زیاد، متوسط وکم و خیلی کم در نظر گرفته شد که در قالب نقشه حفاظتی همراه با محدودیت­های ویژه هر زون، ارائه گردید. به طور کلی می­توان مهمترین عوامل موثر بر حساسیت را به ترتیب اهمیت، مقدار بارش، تمرکز جریان و لایه­های پوششی دانست.